تپه دیورک شمس آباد
علمی،آموزشی،حفظ نباتات
 1392/10/21 or  2014/1/11


Username : TRIAL-0103467302
Password : d5j8etu3mv


Username : TRIAL-0103467294
Password : 3rxufph7h5


Username : TRIAL-0103319200
Password : 7udsje363u


Username : TRIAL-0103319298
Password : ta2ass55te


Username : TRIAL-0103319282
Password : hustbjp9th


Username : TRIAL-0103399810
Password : 7srsa7kxa3


Username : TRIAL-0103401502
Password : j4bu7jmb69


Username : TRIAL-0103397742
Password : 8m966h22a2


Username : TRIAL-0103399621
Password : bpeu9jda7t


Username : TRIAL-0103399624
Password : ff8vtp8tvn


Username : TRIAL-0103399629
Password : hdm9jphm7j


by www.Nod32ir.Tk
  •  

انواع پسته ایرانی

مهمترین ارقام پسته در ایران عبارتند از:
اوحدی - کله قوچی - احمدآقایی - اکبری - قزوینی

 

 

پسته اوحدی با نام تجاری Round
یکی از معروفترین و گسترده ترین ارقام پسته کشور محسوب می شود که شکل فندق را دارد و آن را پسته فندقی نیز می گویند.

 

 

 

پسته کله قوچی با نام تجاری Jumbo
درشت ترین نوع پسته میباشد و بیشترین شهرت آن به خاطر اندازه ظاهری آن است.

 

 

 

پسته احمدآقایی با نام تجاری Long
این نوع پسته علاوه بر درشتی و اندازه آن از نظر داشتن پسوت سفید استخوانی و طعم با سایر پسته ها متفاوت بوده و دارای شکل بادامی است.

 

 

 

پسته اکبری با نام تجاری Super Long
مشخصه این نوع پسته شکل بادامی کشیده و درشت میباشد.

 

 

 

پسته قزوینی
این پسته دارای مغز سبز بوده و عمدتا بصورت مغز بفروش میرسد و بیشتر در شیرینی پزی از آن استفاده می شود.

 

 

 

مغز پسته
مغز پسته که عمدتا از پسته های دهن بسته تهیه میگردد و در صنایع شیرینی پزی - بستنی - شکلات سازی و سایر مواد غذایی استفاده می گردد.

 

 

 

انواع مغز پسته سبز (کال)
این مغز پسته فقط از پسته نارس تولید می گردد و دارای چند درجه است:
درجه S: رنگ سبز خیلی تیره
درجه A: رنگ سبز تیره
درجه B: رنگ سبز روشن
درجه C: رنگ سبز خیلی روشن

                 10خاصیت آلوئه ورا                                                                                                                 وقتی به آلوئه ورا فکر می کنیم, اولین چیزی که معمولا به ذهنمان می رسد این است که با استفاده از آن سوختگی آفتاب را التیام بدهیم. بهر حال, این گیاه آبدار و در دسترس در سرتاسر کره زمین, کاربردهای گسترده ای دارد که می تواند برایسلامتی تان شگفت انگیز باشد.

نظرتان عوض می شود وقتیکه بدانید این گیاه بیش از ۷۵ نوع مختلف, مواد مغذی, ویتامین ها, مواد معدنی, آنزیم ها, قندها, ترکیبات فنل, اسیدهای آمینه, و خیلی مواد دیگر که برای سلامتی مفید می باشند را دارد.

در ادامه ۱۰ فایده آلوئه ورا که احتمالا در موردش نمی دانید آورده شده است:

آیا می دانستید آلوئه ورا می تواند به از بین رفتن آکنه کمک کند؟ یا که تجویز خوراکی (عصاره) آلوئه ورا می تواند یک مکمل مفید برای پایین آوردن قند خون بیماران دیابتی باشد؟ حتی می تواند بدلیل فعالیت آنتی اکسیدان باورنکردنی اش به پیشگیری از بیماری های خاص کمک کند.

1- پیشگیری از بیماری

گیاهان آلوئه ورا حاوی مقدار شگفت آوری از آنتی اکسیدان ها هستند. آنتی اکسیدان ها با رادیکال های آزاد در بدنتان (مولکول های انفعالی مسوول پیری و آسیب های سلولی) مبارزه می کنند, آنها را خنثی می کنند و از سلول های آنها در برابر تشدید بیماری هایی مانند سرطان جلوگیری می کنند.

آیا تابحال به این فکر کردید که سن گیاه آلوئه ورا هم می تواند در سلامتی تان تاثیر داشته باشد؟ بر اساس یک مطالعه بسیار جالب از کشور چین نشان داد که هر چه گیاه آلوئه ورا مسن تر باشد (Aloe Barbadensis), آنتی اکسیدانهایش قوی تر/فعالیت مهار رادیکال های آزادش بیشتر است! مخصوصا, مطالعه نشان داد که عصاره آلوئه ورا ۳ ساله ۷۲٫۱۹% در برابر مهار فعالیت های رادیکال های آزاد قوی تر عمل می کند, آلوئه ورای ۲ ساله و ۴ ساله نیز به حالت مقایسه ای مورد آزمایش قرار گرفتند(۱). در واقع, ثابت شد که آلوئه ورا حاوی ترکیبات فعال متفاوت و ترکیبات فعال آنتی اکسیدانی با درجات متفاوت در مراحل مختلف رشد گیاه آلوئه ورا می باشد. پس مطمئن شوید برای استفاده از حداکثر مزایای سلامتی گیاه آلوئه ورا, حتما چند ساله باشد.

2- کمک به هضم غذا

آلوئه ورا حاوی ۸ آنزیم متفاوت است که برای هضم غذا معجزه می کند. مخصوصا, آنزیم های موجود در آلوئه ورا به تجزیه قند های غذا و چربی ها کمک می کند, که در نهایت کمک به هضم غذا و جذب مواد غذایی می کند. برخی از این آنزیم ها لیپاز و پروتئاز نامیده می شود، و کارش کمک به تجزیه مواد غذایی و هضم غذا است.

3- حاوی آمینو اسیدهای ضروری

می دانستید که گیاه آلوئه ورا حاوی ۱۹ آمینو اسید از ۲۰ آمینو اسید ضروری برای بدن است. بصورت طبیعی, بدن ما فقط ۱۲ آمینو اسید حیاتی را تولید می کند. ۸ آمینو اسید باقیمانده (که بعنوان “آمینو اسیدهای حیاتی” شناخته می شوند) از طریق غذا و نوشیدنی ها تامین می شوند. بنابراین مرتبه بعدی که نوشیدنی “آلوئه ورا” را در فروشگاه دیدید, ایده بدی نیست که یکی را تهیه کرده و مصرف کنید.

4- کمک به درخشان شدن پوست

همه ما در مورد معجزه “مواد آرایشی معدنی” تابحال شنیده ایم, اما گمان نمی کنم که شنیده باشید که آلوئه ورا حاوی ۱۰ ماده معدنی مفید برای پوست است {و بسیار از مواد آرایشی معدنی ارزانتر است!}. مواد معدنی حیاتی شامله کلسیم، کروم، مس، آهن، منیزیم، منگنز، پتاسیم، فسفر، سدیم و روی است. بنابراین ایده بدی نیست که عصاره آلوئه ورا را قبل از خواب بروی پوست صورتتان بگذارید تا در صبح پوست تان تازه شود و درخشندگی دوست داشتنی پیدا کند.

5- کمک به درمان آکنه (جوش صورت)

همانطور که قبلا ذکر شد، آلوئه ورا شامل مجموعه ای از مواد معدنی می باشد، که یکی از آنها روی است. روی اغلب در بسیاری از ویتامین های طبیعی و محصولات مراقبت از پوست یافت می شود. استعمال آلوئه ورا چه بصورت خوراکی و چه بصورت موضعی می تواند به درمان آکنه کمک کند. روی میزان چربی های طبیعی, یا sebum, که در پوست ما تولید می شود را کاهش می دهد. همچنین به بهبود جای آکنه های توسعه یافته کمک می کند. بعضی تحقیقات ثابت کرده است که شکل گیری آکنه اصلا بدلیل کمبود روی در رژیم غذایی می باشد.

6- درد را کاهش می دهد

آلوئه ورا حاوی آنزیم های (پروتئین) فراوانی است, اما یکی از آنها بصورت خاص مسوول کاهش درد می باشد. نامش kinase, است و بصورت خاص وقتیکه برای کاهش درد بروی پوست مصرف می شود به کاهش التهابات پوستی هم کمک می کند. برخی از آنزیم های دیگر در آلوئه ورا وجود دارد که باعث هضم بافت های مرده در زخم ها می شود, و فرصت بیشتری برای بهبود زخم فراهم می کند, اما kinase شناخته شده ترین شان است.

7- تعمیر پوست بر اثر سرما زدگی

هیچ چیز بدتر از آسیب مستقیم و غیر مستقیم به علت سرما زدگی نیست. بصورت کلی, چهار مرحله برای سرما زدگی وجود دارد; (الف) بی حسی و قرمزی پوست (ب) تورم، تشکیل یخ، تاول، و آزادی یک ماده شیمیایی به نام “thromboxsne” (ماده شیمیایی آزاد کننده درد و تنگ کننده عروق خونی) (پ) گسترش آسیب به subdermis (عمیق ترین لایه پوست که استخوان را به پوست متصل می کند، و بافت های عضلانی را با عروق خونی و اعصاب در بر می گیرد) (ت) آسیب عضلانی کامل در نتیجه از دست دادن خون و حتی قانقاریا. (۲).بطور کلی, ثابت شده است که آلوئه ورا سطح “thromboxane” را کاهش می دهد (یعنی درد) و بصورت بالینی برای درمان تاول های شدید که آسیب های ساختاری وارد کرده اند استفاده شده است (۳,۴).

یک مطالعه کارآزمایی بالینی جالب نشان داده است که مصرف موضعی کرم آلوئه ورا برای انسان منجر به بهبودی کامل ۶۸% از بیماران مبتلا به آسیب بافتی شده است. در مقابل, تنها ۳۳% از بیماران دیگر که مبتلا به انواع دیگر آسیب های ناشی از سرما زدگی شدید شده بودند بطور کامل درمان نشدند. یکی دیگر از نتایج تکان دهنده این بود که در گروه اول تنها ۷% بیماران نیاز به قطع عضو پیدا کردند, در مقایسه به ۳۳% گروه دوم (۵).

8- فعالیت ضد-سرطان

همه ما دیگر می دانیم که آلوئه ورا توانایی باور نکردنی برای بهبود زخم, کاهش درد و کمک به شفاف سازی پوست دارد, اما آیا می دانید برخی از محققان دریافته اند که آلوئه ورا یک عامل فعال باور نکردنی برای پیشگیری از تومور مغزی است؟ و هنوز مطالعات در این زمینه کامل نیست که آیا آلوئه ورا توانایی سرکوب سلول های سرطانی را دارد یا خیر, اما یک مطالعه و برخی از نتایج از کشور ژاپن تقریبا این فرضیه را اثبات کرده است (۶). این مطالعه گروه بزرگی از بیماران مبتلا به سرطان ریه و سیگاری ها را در کشور ژاپن بررسی کرده است و متوجه شدند که مصرف ‘عصاره’ آلوئه ورا, از سرطان ریه جلوگیری می کند (سرطان در منطقه تنفسی) و همچنین گفته شده از سرطان روده بزرگ و معده نیز جلوگیری می کند (۶).

6- رشد مو

آلوئه ورا از طریق افزایش گردش خون در پوست سر رشد موها را همراه با رشد فولیکول های مو فعال می کند. آلوئه ورا حاوی یک نوع آنزیمی است که به رشد موها در برخی از مردم کمک می کند. همچنین با متعادل کردن سطح pH پوست سر, آنرا پاکسازی می کند. وقتیکه پوست سر تمیز و گردش خون مناسب شد, دیگر هیچ چیزی نمی تواند مانع رشد و احیای موهای سر بشود.

10- کاهش قند خون

دیابت یک نوع اختلال در سوخت و ساز کربوهیدرات است که با اختلال در ترشح انسولین بروز می کند (مثلا برای غده پانکراس بدنتان سخت است که قند را تبدیل به انرژی کند). بهر حال, علل, علائم بیماری و شیوه درمان متفاوت هستند که باید با دقت نسبت به این بیماری توجه کرد. بهر حال, یک مطالعه جالب آلوئه ورا را برای افراد مبتلا به دیابت مفید تلقی کرده است, و یا کسانی که مشکل در کنترل هوس قند / قند خون شان دارند. این بررسی شامل بیش از ۳۰۰۰ بیمار هند دیابتی “خفیف” است و کاهش در سطح قند خون ۹۰% از این افراد بعد از مصرف نانی که ژل آلوئه ورا در آن گنجانیده شده بود مشاهده گردید (۷).

کاهش بهبود زخم ها از دیگر علائم دیابت است. کشف شده است که آلوئه ورا تاثیر شگرفی-در کاهش التهابات در موش آزمایشگاهی که توسط مواد شیمیایی به دیابت مبتلا شده بود داشته است {واقعا عالی!}. در آزمایش بعدی, برداشتن و ایجاد زخم در موش های صحرایی که با مواد شیمیایی آلوده به دیابت شده بودند, پس از درمان موضعی و خوراکی ژل آلوئه ورا بسرعت در مقایسه با درمان سنتی کاهش زخم در بیماران دیابتی, بهبود یافتند.(۸)

همانطور که می بینید, گیاه آلوئه ورا مزایای زیادی را در برگهای لاغر خود دارد. احیا, پاکسازی, شفا بخشی, نیرو بخشی و سم زدایی, آلوئه ورا می تواند به خانه تان وارد شود و تاثیر فراوانی بروی سلامتی تان داشته باشد.




آبياري زيرسطحي سفالي

مقدمه
به منظور ابداع و توسعه روش هاي آبياري كه قادر به تأمين نياز آبي گياهان به طور مؤثر و  با راندمان بيشتر باشند، روش هاي آبياري متنوعي در گذشته ابداع شده اند . سير تكامل بهره گيري از اين گونه روش ها ، به موازات پيشرفت هاي فني و تكنولوژيكي،  از آبياري سطحي به روش هاي آبياري تحت فشار باراني و قطره اي و اخيراً  نيز به سيستم هاي آبياري زيرسطحي (تراوا، قطره اي زيرسطحي و سفالي) تغيير پيدا كرده است . هدف اصلي كليه روش هاي آبياري،  ايجاد محيطي مناسب از نظر رطوبت و تهويه در ناحيه توسعه ريشه گياهان است .


در آبياري باراني، تمامي سطح زمين و پوشش گياهي از طريق ريزش قطرات ريز آب،  رطوبت مورد نياز خود را تأمين مي نمايند و بخشي از آب از طريق بادبردگي و تبخير قطرات ريز در هوا تلف مي شود . براي حذف و يا كاهش اين تلفات روش هاي آبياري قطره اي و زيرسطحي ابداع شده اند . در آبياري قطره اي، آب به صورت  قطره از طريق قطره چكان ها ، مستقيم در سطح خاك پخش مي شود و در اثر نفوذ، خاك اطراف ريشه را مرطوب مي نمايد. در كليه روش هاي آبياري سطحي سنتي و مدرن، درصدي از آب مورد استفاده به علت تبخير از سطح خاك از دسترس گياه خارج مي شود. به همين دليل، اخيراً استفاده از آبياري زيرسطحي مورد توجه قرار گرفته است. در آبياري زيرسطحي، ناحيه توسعه ريشه گياهان در اثر نشت آب ، از انواع لوله هاي تراوا و روزنه دار مرطوب مي گردد. از جمله اين روش ها، آبياري تراواي لاستيكي است كه با وجود بهبود در يكنواختي توزيع آب ، به دليل مشكلات زيست محيطي و گرفتگي منافذ در اثر ورود ريشه ها، تا كنون توسعه چنداني نيافته است. ساير روش هاي آبياري زيرسطحي نيز هنوز در مرحله آزمايشات تكميلي و بررسي سازگاري در راستاي كشاورزي پايدار قرار دارند.


استفاده از ظروف سفالين براي صرفه جويي در آب و تأمين آب جهت كشت بوته ها و نباتات يك ساله در جهان سابقه هزار ساله دارد و از قرن ها پيش اين روش در كشورهاي چين، هندوستان، سريلانكا، زيمباوه، برزيل و ايران (شهرهاي حاشيه كوير نظير يزد و اردكان) و ... مورد استفاده قرار مي گرفته است. اما، به دليل مسدود شدن كوزه هاي سفالي و مشكل آب كردن كوزه ها با دست، اين روش به تدريج منسوخ گرديد . شكل هاي 1 تا 6  نحوه به كارگيري كوزه را به صورت سنتي به منظور آبياري نشان مي دهد . مطالعات مربوط آبياري زيرزميني گياهان تقريباً از سال 1934 در اروپا توسط Robey  آغاز گرديد و منجر به ساخت لوله هايي از جنس كرباس كه داراي سوراخ هاي ريز متعددي بود، شد. به علت مشكلات خاص اين نوع لوله ها، پس از پايان جنگ جهاني دوم، لوله هاي لاستيكي كه روي آنها آب چكان هاي مخصوصي تعبيه شده بودند، به صورت تجارتي به بازار ارائه شدند. اين لوله ها در سال 1962 توسط Blass Blass در فلسطين اشغالي به عنوان روش آبياري زيرسطحي استفاده شد كه به علت مسدود شدن روزنه ها در كوتاه مدت و نيز ورود ريشه گياهان به آن ها، با عدم موفقيت روبرو شد.

شكل 1 : نحوه به كارگيري كوزه به صورت سنتي براي آبياري 

 

 

شكل 2 : شكل كوزه هاي سنتي مورد استفاده براي آبياري گياهان

 

 

شكل 3 : شكل كوزه هاي سنتي مورد استفاده براي آبياري گياهان

 

 

 

شكل 4 : نحوه به كارگيري سنتي كوزه براي آبياري نهال زيتون در نواحي خشك كشور سوريه

 

 

شكل 5 : نحوه به كارگيري سنتي كوزه براي آبياري گياهان زارعي در نواحي خشك قاره افريقا

 

 

 

شكل 6: نحوه پركردن كوزه هاي سفالي مورد استفاده براي آبياري گياهان زارعي

 





با عنايت به مشكلات مذكور، محققين گرايش به سمت سيستم هاي آبياري ميكرويي پيدا كردند كه قابليت استقرار روي سطح زمين را داشته باشند تا راندمان آبياري و افزايش عملكرد محصول بيشتري را به همراه آورند. به همين جهت سيستم هاي آبياري قطره اي با شتاب بيشتري تكامل و توسعه يافتند . علي رغم اين پيشرفت ها، به دليل امتيازات منحصر به فرد آبياري زيرسطحي، در سال هاي اخير مجداً ابداع روش هاي مختلف اين سيستم ها مورد توجه قرار گرفته است. يكي از اين روش ها، آبياري سفالي است . محققان روش آبياري سفالي را براي مزارع و باغات كوچك و نيز كشاورزي معيشتي كاملاً مناسب ارزيابي كرده و اين روش آبياري را حد فاصل روش هاي آبياري سطحي و سيستم هاي آبياري ميكرو داراي تكنولوژي بالا دانسته اند . 




مزاياي روش آبياري زيرسطحي سفالي به طور خلاصه عبارتند از:
- افزايش راندمان آبياري
- كاهش قابل ملاحظه ميزان مصرف آب در زراعت و باغات نسبت به روش هاي سنتي آبياري و ساير آبياري تحت فشار
- افزايش عملكرد محصول
- امكان كشت دو محصول در يك سال زراعي در بخشي از اقليم هاي سرد به دليل كوتاه تر شدن دوره رشد
- افزايش شاخص هاي كيفي محصولات توليدي نظير درصد پروتئين ذرت، درصد روغن آفتابگردان و ...
- حفظ ساختمان خاك و جلوگيري از سله بستن سطح خاك
- امكان كشت گياهان در خاك هاي شور و يا استفاده از آب هاي نيمه شور
- كاهش در ميزان آفات، بيماري ها و علف هاي هرز و در نتيجه كاهش مصرف سموم شيميايي (حشره كش ها، قارچ كش ها و علف كش ها)
- كاهش مصرف كودهاي شيميايي و در صورت استفاده كافي از كودهاي دامي، حذف  مصرف كودهاي شيميايي
- عدم نياز به نيروي برق در اين روش آبياري به دليل كم فشار بودن آن (مصرف انرژي و سوخت كمتر)
- امكان توليد محصول سالم تر به خصوص در كشت محصولات گلخانه اي
- امكان بازسازي و احياي مناطق خشك و بياباني



راندمان كاربرد آب در مزرعه تحت انواع روش هاي آبياري مورد استفاده در جهان در جدول ( 1) ارائه شده است. همچنين، كارآيي مصرف آب (مقدار توليد محصول به ازاي مصرف يك مترمكعب آب آبياري) درانواع روش هاي آبياري سنتي و تحت فشار در مقياس جهاني به صورت جدول ( 2) گزارش شده است:

جدول 1: راندمان كاربرد آب در مزرعه در روش هاي مختلف آبياري

 روش هاي آبياري

 (%)راندمان كاربرد

روش های سطحی

Furrow
Corrugate
Border, level
Border, graded
Flood, wild
Surg
Cablegation



35-60
30-55
60-75
55-75
15-35
50-55
50-55

روش های بارانی

Stationary lateral (wheel-or hand-move)
Solid-set lateral
Traveling big gun
Stationary big gun
Center- pivot lateral
Moving lateral (linear)



60-75
60-85
55-67
50-60
70-85
80-87

روش های ميکرو

Surface drip
Subsurface drip
Micro-spray mist



90-95
90-95
85-90


جدول 2: كارآيي مصرف آب در انواع روش هاي آبياري سنتي و تحت فشار در جهان

 

(kg/m  كارآيي مصرف آب ( 3

 روش آبياري

0/7
0/9
1-2/5
1/9
2/5
2/5-7

شياري بسته (نواري)
باراني
قطره اي
كپسول هاي متخلخل تحت فشار
كپسول هاي متخلخل بدون فشار
آبياري زيرسطحي سفالي




آبياري زيرسطحي سفالي را مي توان جزء سيستم هاي آبياري ميكرو طبقه بندي نمود. در اين سيستم آبياري مطابق شكل (7 ) از قطعات سفالي با تخلخلي مناسب، قابل كنترل و  مورد نياز استفاده مي شود و آب تراوش يافته از اين قطعات به وسيله خطوط انتقال آب از جنس پلي اتيلن به طور مستمر جايگزين مي شود . اين روش طوري طراحي شده است كه امكان نصب، راه اندازي و بهره برداري خودكار از آن فراهم است.

شكل 7 : نمائي شماتيك از يك سيستم آبياري زيرسطحي سفالي

 





 اجزاي سيستم آبياري زير سطحي سفالي عبارتند از:
- مخزن آبي (با ظرفيت متناسب با سطح زير پوشش مثلاً از بشكه براي گلخانه ها تا تانكر براي باغات ) با ارتفاع 4-2 متر به منظور تأمين فشار مورد نياز سيستم 
- فيلتر آب جهت تصفيه فيزيكي و بيولوژي آب
- لوله هاي پلي اتيلن اصلي و نيمه اصلي براي انتقال آب از مخزن به ابتداي لوله هاي فرعي
- اتصالات پلي اتيلن به منظور متصل كردن اجزاي مختلف سيستم به يكديگر
- شير فلكه به منظور كنترل و مديريت آبياري
- لوله هاي فرعي پلي اتيلن جهت انتقال آب به قطعات سفالي
- قطعات سفالي مستقر در اعماق 50-20 از سطح خاك به عنوان توزيع كننده آب در نيم رخ خاك و منطقه توسعه ريشه گياهان



در اين سيستم آبياري بسته به نوع كشت، فاصله بوته هاي روي يك رديف كشت و نيز مديريت توزيع آب، لوله هاي فرعي در فواصل معيني به سفال هاي لوله اي و يا سفال هاي قائم متصل مي گردند. چناچه هدف از آبياري، توزيع آب به صورت موضعي در فواصل معين باشد، مطابق شكل از سفال هاي قائم و چنان چه هدف ايجاد يك نوار ممتد رطوبتي در خاك باشد، از سفال هاي افقي استفاده مي شود.



سيستم آبياري زيرسطحي سفالي تاكنون به منظور تأمين نياز آبي تعدادي از محصولات باغي ، زراعي و گلخانه اي استفاده شده است. درختان پسته، انار و زيتون به عنوان شاخص محصولات باغي و گياهان ذرت، آفتابگردان و پنبه به عنوان شاخص محصولات زراعي و نيز محصولات گوجه فرنگي ، خيار ، فلفل، بادنجان و كلم نيز به عنوان شاخصي از سبزي و صيفي جات انتخاب و بر اساس مناطق عمده و يا مستعد كشت آن ها در سطح كشور، محل هاي اجراي طرح در ايستگاه هاي تحقيقات كشاورزي وابسته به سازمان تحقيقات ، ترويج و آموزش كشاورزي انتخاب و آبياري زيرسطحي سفالي در آن ها به اجراء درآمده است .
 لازم به ذكر است كه در اجراي طرح براي محصولات باغي دوحالت : 1- تغيير سيستم آبياري باغات موجود از آبياري متداول به آبياري زيرسطحي و 2- احداث باغات جديد با پيش بيني سيستم آبياري زيرسطحي از زمان ابتداي احداث باغ و كشت نهال، مدنظر قرار گرفته است كه طبيعتاً به دليل وابستگي سيستم توسعه ريشه درختان به نوع آبياري و توزيع رطوبت در نيم رخ خاك، نحوة مديريت آبياري و نيز ميزان نياز آبي درختان در دو حالت اشاره شده، متفاوت خواهد بود.
شكل هاي (9 الي 16 ) نمونه هاي واقعي قطعات سفالي به كار رفته به منظور آبياري زيرسطحي از سفالي و همچنين، توزيع رطوبت (پياز رطوبتي ايجاده شده) بر اثر تراوش آب از سفال را نشان مي دهد . در آبياري درختان، سفال هاي مورد استفاده به طول 45 سانتيمتر با قطر خارجي 6 سانتي متر و قطر داخلي 4 سا نتي متر بود .
براي تأمين آب مورد نياز جهت احداث باغ و كشت نهال به ازاي هر نهال،  از يك آبخوان استفاده گرديد كه مقدار آب مورد نياز نهال را در مراحل اوليه رشد و استقرار با توجه به نياز رطوبتي تأمين نمايد . در سال هاي بعدي نيز با رشد و توسعه ريشه و نهال، آب مورد نياز از طريق كارگذاري سفال بيشتر تأمين شد. همچنين، جهت تبديل روش آبياري سنتي متداول باغات موجود به روش آبياري زيرسطحي سفالي ، از چهار قطعه سفال با مشخصات فوق براي هر درخت استفاده گرديد.

شكل 8 : نمونه هايي از قطعات سفالي ساخته شده براي استفاده در مزارع و باغات

 

 

شكل  9: نمونه هايي از قطعات سفالي به كار رفته در مزارع

 


شكل 10 : نمونه هايي از قطعات سفالي به كار رفته در مزارع

 

 

شكل  11: نمونه هايي از قطعات سفالي به كار رفته در مزارع

 

 

شكل 12 : سيستم آبياري زيرسطحي سفالي اجراء شده براي باغ پسته تازه تأسيس در شهرستان فردوس

 

 



شكل 13 : سيستم آبياري زيرسطحي سفالي اجراء شده براي باغ پسته تازه تأسيس در شهرستان فردوس

 

 



شكل 14 : سيستم آبياري زيرسطحي سفالي اجراء شده براي باغ انار تازه تأسيس در شهرستان فردوس

 

 

 

شكل 15: سيستم آبياري زيرسطحي سفالي اجراء شده براي باغ انار تازه تأسيس در شهرستان فردوس

 

 

 




آبياري به روش زير سطحي با لوله هاي سفالي:
اين روش كه تركيبي از روش هاي كوزه اي و زيرسطحي است، مبتني بر استفاده از لوله هايي است كه به روش زير سطحي در عمق خاك كاشته مي شوند اما جنس آن ها به جاي لاستيك، سفال است و از ساز و كار اختلاف سطح براي هدايت آب در آن ها استفاده مي شود.
آب با فشار كمي كه از اختلاف سطح زمين و عمق كار گذاري لوله ها ناشي مي شود ، در لوله ها جريان مي يابد و به تدريج به خاك نشت مي كند. مكش خاك خشك به بيرون آمدن آب از لوله هاي سفالي كمك مي كند. با مرطوب شدن خاك اطراف لوله ها مكش و آب دهي به خاك كاهش مي يابد.
محاسن عمده روش آبياري زيرسطحي سفالي:
اين روش علاوه بر مزاياي روش آبياري ميكرو زيرسطحي داراي ويژگي هاي منحصر بفرد ديگري از جمله:
1-  بازدهي بسيار بالا در استفاده از آب
2 - ساده، ارزان و كم فشار بودن سيستم
3 -  فراوان بودن مواد اوليه جهت ساخت آن
4- عدم وابستگي به ارز جهت توليد سفال ها
5-  ساده بودن و بومي بودن تكنولوژي ساخت و بهره برداري
6-  توزيع رطوبت در نيم رخ خاك به علت تأثير پتانسيل ماتريك آب خاك بهتر انجام گرفته و متناسب با درجه خشكي خاك است.





نتيجه گيري:
به دليل خصوصيات منحصر بفرد سيستم آبياري زيرسطحي سفالي كه عبارتند از:
1-  اعمال آب در زيرسطح خاك
2-  حذف و يا كاهش تلفات نفوذ عمقي و تبخير از سطح خاك
3-  آبياري با تناوب بالا و عمق كم و...
نتايج ذيل قابل انتظار مي باشد:
علف هاي هرز رشد و توسعه چنداني پيدا نمي كند. 
كاهش رطوبت سطحي خاك از توسعه آفات و مخصوصاً بيماري ها جلوگيري مي كند. 
ساختمان خاك به علت عدم سله بستن تخريب نمي شود. 
ايجاد رطوبت در حد ظرفيت زراعي به طور مستعمر در اطراف ريشه موجب جلوگيري از بروز تنش رطوبتي مي گردد.
انرژي و توليدات گياهي به جاي مصرف براي مبارزه با تنش هاي محيطي،  صرف رشد و توليد مي شود. 
به دليل نبودن تبخير از سطح خاك و نفوذ آب اضافي به اعماق خاك در مصرف آب صرفه جويي قابل ملاحظه اي به عمل مي آيد.
به دليل ايجاد پياز رطوبتي مناسب و در حد نياز در اطراف ريشه و عدم توزيع رطوبت در كل سطح مزرعه يا باغ، باز هم صرفه جويي در ميزان آب مصرفي در واحد سطح مزرعه، به عمل آمده و نيز مسائل زيست محيطي بيشتر رعايت مي گردد.
به دليل مصرف كود تنها در منطقه پياز رطوبتي گياه، در ميزان مصرف كودهاي شيميايي صرفه جويي قابل ملاحظه اي به عمل مي آيد. كه علاوه بر ارزش اقتصادي، مسائل سوء زيست محيطي ناشي از كاربرد كودهاي شيميايي اتفاق نمي افتد.









آبياري زيرسطحي سفالي

مقدمه
به منظور ابداع و توسعه روش هاي آبياري كه قادر به تأمين نياز آبي گياهان به طور مؤثر و  با راندمان بيشتر باشند، روش هاي آبياري متنوعي در گذشته ابداع شده اند . سير تكامل بهره گيري از اين گونه روش ها ، به موازات پيشرفت هاي فني و تكنولوژيكي،  از آبياري سطحي به روش هاي آبياري تحت فشار باراني و قطره اي و اخيراً  نيز به سيستم هاي آبياري زيرسطحي (تراوا، قطره اي زيرسطحي و سفالي) تغيير پيدا كرده است . هدف اصلي كليه روش هاي آبياري،  ايجاد محيطي مناسب از نظر رطوبت و تهويه در ناحيه توسعه ريشه گياهان است .


در آبياري باراني، تمامي سطح زمين و پوشش گياهي از طريق ريزش قطرات ريز آب،  رطوبت مورد نياز خود را تأمين مي نمايند و بخشي از آب از طريق بادبردگي و تبخير قطرات ريز در هوا تلف مي شود . براي حذف و يا كاهش اين تلفات روش هاي آبياري قطره اي و زيرسطحي ابداع شده اند . در آبياري قطره اي، آب به صورت  قطره از طريق قطره چكان ها ، مستقيم در سطح خاك پخش مي شود و در اثر نفوذ، خاك اطراف ريشه را مرطوب مي نمايد. در كليه روش هاي آبياري سطحي سنتي و مدرن، درصدي از آب مورد استفاده به علت تبخير از سطح خاك از دسترس گياه خارج مي شود. به همين دليل، اخيراً استفاده از آبياري زيرسطحي مورد توجه قرار گرفته است. در آبياري زيرسطحي، ناحيه توسعه ريشه گياهان در اثر نشت آب ، از انواع لوله هاي تراوا و روزنه دار مرطوب مي گردد. از جمله اين روش ها، آبياري تراواي لاستيكي است كه با وجود بهبود در يكنواختي توزيع آب ، به دليل مشكلات زيست محيطي و گرفتگي منافذ در اثر ورود ريشه ها، تا كنون توسعه چنداني نيافته است. ساير روش هاي آبياري زيرسطحي نيز هنوز در مرحله آزمايشات تكميلي و بررسي سازگاري در راستاي كشاورزي پايدار قرار دارند.


استفاده از ظروف سفالين براي صرفه جويي در آب و تأمين آب جهت كشت بوته ها و نباتات يك ساله در جهان سابقه هزار ساله دارد و از قرن ها پيش اين روش در كشورهاي چين، هندوستان، سريلانكا، زيمباوه، برزيل و ايران (شهرهاي حاشيه كوير نظير يزد و اردكان) و ... مورد استفاده قرار مي گرفته است. اما، به دليل مسدود شدن كوزه هاي سفالي و مشكل آب كردن كوزه ها با دست، اين روش به تدريج منسوخ گرديد . شكل هاي 1 تا 6  نحوه به كارگيري كوزه را به صورت سنتي به منظور آبياري نشان مي دهد . مطالعات مربوط آبياري زيرزميني گياهان تقريباً از سال 1934 در اروپا توسط Robey  آغاز گرديد و منجر به ساخت لوله هايي از جنس كرباس كه داراي سوراخ هاي ريز متعددي بود، شد. به علت مشكلات خاص اين نوع لوله ها، پس از پايان جنگ جهاني دوم، لوله هاي لاستيكي كه روي آنها آب چكان هاي مخصوصي تعبيه شده بودند، به صورت تجارتي به بازار ارائه شدند. اين لوله ها در سال 1962 توسط Blass Blass در فلسطين اشغالي به عنوان روش آبياري زيرسطحي استفاده شد كه به علت مسدود شدن روزنه ها در كوتاه مدت و نيز ورود ريشه گياهان به آن ها، با عدم موفقيت روبرو شد.

شكل 1 : نحوه به كارگيري كوزه به صورت سنتي براي آبياري 

 

 

شكل 2 : شكل كوزه هاي سنتي مورد استفاده براي آبياري گياهان

 

 

شكل 3 : شكل كوزه هاي سنتي مورد استفاده براي آبياري گياهان

 

 

 

شكل 4 : نحوه به كارگيري سنتي كوزه براي آبياري نهال زيتون در نواحي خشك كشور سوريه

 

 

شكل 5 : نحوه به كارگيري سنتي كوزه براي آبياري گياهان زارعي در نواحي خشك قاره افريقا

 

 

 

شكل 6: نحوه پركردن كوزه هاي سفالي مورد استفاده براي آبياري گياهان زارعي

 





با عنايت به مشكلات مذكور، محققين گرايش به سمت سيستم هاي آبياري ميكرويي پيدا كردند كه قابليت استقرار روي سطح زمين را داشته باشند تا راندمان آبياري و افزايش عملكرد محصول بيشتري را به همراه آورند. به همين جهت سيستم هاي آبياري قطره اي با شتاب بيشتري تكامل و توسعه يافتند . علي رغم اين پيشرفت ها، به دليل امتيازات منحصر به فرد آبياري زيرسطحي، در سال هاي اخير مجداً ابداع روش هاي مختلف اين سيستم ها مورد توجه قرار گرفته است. يكي از اين روش ها، آبياري سفالي است . محققان روش آبياري سفالي را براي مزارع و باغات كوچك و نيز كشاورزي معيشتي كاملاً مناسب ارزيابي كرده و اين روش آبياري را حد فاصل روش هاي آبياري سطحي و سيستم هاي آبياري ميكرو داراي تكنولوژي بالا دانسته اند . 




مزاياي روش آبياري زيرسطحي سفالي به طور خلاصه عبارتند از:
- افزايش راندمان آبياري
- كاهش قابل ملاحظه ميزان مصرف آب در زراعت و باغات نسبت به روش هاي سنتي آبياري و ساير آبياري تحت فشار
- افزايش عملكرد محصول
- امكان كشت دو محصول در يك سال زراعي در بخشي از اقليم هاي سرد به دليل كوتاه تر شدن دوره رشد
- افزايش شاخص هاي كيفي محصولات توليدي نظير درصد پروتئين ذرت، درصد روغن آفتابگردان و ...
- حفظ ساختمان خاك و جلوگيري از سله بستن سطح خاك
- امكان كشت گياهان در خاك هاي شور و يا استفاده از آب هاي نيمه شور
- كاهش در ميزان آفات، بيماري ها و علف هاي هرز و در نتيجه كاهش مصرف سموم شيميايي (حشره كش ها، قارچ كش ها و علف كش ها)
- كاهش مصرف كودهاي شيميايي و در صورت استفاده كافي از كودهاي دامي، حذف  مصرف كودهاي شيميايي
- عدم نياز به نيروي برق در اين روش آبياري به دليل كم فشار بودن آن (مصرف انرژي و سوخت كمتر)
- امكان توليد محصول سالم تر به خصوص در كشت محصولات گلخانه اي
- امكان بازسازي و احياي مناطق خشك و بياباني



راندمان كاربرد آب در مزرعه تحت انواع روش هاي آبياري مورد استفاده در جهان در جدول ( 1) ارائه شده است. همچنين، كارآيي مصرف آب (مقدار توليد محصول به ازاي مصرف يك مترمكعب آب آبياري) درانواع روش هاي آبياري سنتي و تحت فشار در مقياس جهاني به صورت جدول ( 2) گزارش شده است:

جدول 1: راندمان كاربرد آب در مزرعه در روش هاي مختلف آبياري

 روش هاي آبياري

 (%)راندمان كاربرد

روش های سطحی

Furrow
Corrugate
Border, level
Border, graded
Flood, wild
Surg
Cablegation



35-60
30-55
60-75
55-75
15-35
50-55
50-55

روش های بارانی

Stationary lateral (wheel-or hand-move)
Solid-set lateral
Traveling big gun
Stationary big gun
Center- pivot lateral
Moving lateral (linear)



60-75
60-85
55-67
50-60
70-85
80-87

روش های ميکرو

Surface drip
Subsurface drip
Micro-spray mist



90-95
90-95
85-90


جدول 2: كارآيي مصرف آب در انواع روش هاي آبياري سنتي و تحت فشار در جهان

 

(kg/m  كارآيي مصرف آب ( 3

 روش آبياري

0/7
0/9
1-2/5
1/9
2/5
2/5-7

شياري بسته (نواري)
باراني
قطره اي
كپسول هاي متخلخل تحت فشار
كپسول هاي متخلخل بدون فشار
آبياري زيرسطحي سفالي




آبياري زيرسطحي سفالي را مي توان جزء سيستم هاي آبياري ميكرو طبقه بندي نمود. در اين سيستم آبياري مطابق شكل (7 ) از قطعات سفالي با تخلخلي مناسب، قابل كنترل و  مورد نياز استفاده مي شود و آب تراوش يافته از اين قطعات به وسيله خطوط انتقال آب از جنس پلي اتيلن به طور مستمر جايگزين مي شود . اين روش طوري طراحي شده است كه امكان نصب، راه اندازي و بهره برداري خودكار از آن فراهم است.

شكل 7 : نمائي شماتيك از يك سيستم آبياري زيرسطحي سفالي

 





 اجزاي سيستم آبياري زير سطحي سفالي عبارتند از:
- مخزن آبي (با ظرفيت متناسب با سطح زير پوشش مثلاً از بشكه براي گلخانه ها تا تانكر براي باغات ) با ارتفاع 4-2 متر به منظور تأمين فشار مورد نياز سيستم 
- فيلتر آب جهت تصفيه فيزيكي و بيولوژي آب
- لوله هاي پلي اتيلن اصلي و نيمه اصلي براي انتقال آب از مخزن به ابتداي لوله هاي فرعي
- اتصالات پلي اتيلن به منظور متصل كردن اجزاي مختلف سيستم به يكديگر
- شير فلكه به منظور كنترل و مديريت آبياري
- لوله هاي فرعي پلي اتيلن جهت انتقال آب به قطعات سفالي
- قطعات سفالي مستقر در اعماق 50-20 از سطح خاك به عنوان توزيع كننده آب در نيم رخ خاك و منطقه توسعه ريشه گياهان



در اين سيستم آبياري بسته به نوع كشت، فاصله بوته هاي روي يك رديف كشت و نيز مديريت توزيع آب، لوله هاي فرعي در فواصل معيني به سفال هاي لوله اي و يا سفال هاي قائم متصل مي گردند. چناچه هدف از آبياري، توزيع آب به صورت موضعي در فواصل معين باشد، مطابق شكل از سفال هاي قائم و چنان چه هدف ايجاد يك نوار ممتد رطوبتي در خاك باشد، از سفال هاي افقي استفاده مي شود.



سيستم آبياري زيرسطحي سفالي تاكنون به منظور تأمين نياز آبي تعدادي از محصولات باغي ، زراعي و گلخانه اي استفاده شده است. درختان پسته، انار و زيتون به عنوان شاخص محصولات باغي و گياهان ذرت، آفتابگردان و پنبه به عنوان شاخص محصولات زراعي و نيز محصولات گوجه فرنگي ، خيار ، فلفل، بادنجان و كلم نيز به عنوان شاخصي از سبزي و صيفي جات انتخاب و بر اساس مناطق عمده و يا مستعد كشت آن ها در سطح كشور، محل هاي اجراي طرح در ايستگاه هاي تحقيقات كشاورزي وابسته به سازمان تحقيقات ، ترويج و آموزش كشاورزي انتخاب و آبياري زيرسطحي سفالي در آن ها به اجراء درآمده است .
 لازم به ذكر است كه در اجراي طرح براي محصولات باغي دوحالت : 1- تغيير سيستم آبياري باغات موجود از آبياري متداول به آبياري زيرسطحي و 2- احداث باغات جديد با پيش بيني سيستم آبياري زيرسطحي از زمان ابتداي احداث باغ و كشت نهال، مدنظر قرار گرفته است كه طبيعتاً به دليل وابستگي سيستم توسعه ريشه درختان به نوع آبياري و توزيع رطوبت در نيم رخ خاك، نحوة مديريت آبياري و نيز ميزان نياز آبي درختان در دو حالت اشاره شده، متفاوت خواهد بود.
شكل هاي (9 الي 16 ) نمونه هاي واقعي قطعات سفالي به كار رفته به منظور آبياري زيرسطحي از سفالي و همچنين، توزيع رطوبت (پياز رطوبتي ايجاده شده) بر اثر تراوش آب از سفال را نشان مي دهد . در آبياري درختان، سفال هاي مورد استفاده به طول 45 سانتيمتر با قطر خارجي 6 سانتي متر و قطر داخلي 4 سا نتي متر بود .
براي تأمين آب مورد نياز جهت احداث باغ و كشت نهال به ازاي هر نهال،  از يك آبخوان استفاده گرديد كه مقدار آب مورد نياز نهال را در مراحل اوليه رشد و استقرار با توجه به نياز رطوبتي تأمين نمايد . در سال هاي بعدي نيز با رشد و توسعه ريشه و نهال، آب مورد نياز از طريق كارگذاري سفال بيشتر تأمين شد. همچنين، جهت تبديل روش آبياري سنتي متداول باغات موجود به روش آبياري زيرسطحي سفالي ، از چهار قطعه سفال با مشخصات فوق براي هر درخت استفاده گرديد.

شكل 8 : نمونه هايي از قطعات سفالي ساخته شده براي استفاده در مزارع و باغات

 

 

شكل  9: نمونه هايي از قطعات سفالي به كار رفته در مزارع

 


شكل 10 : نمونه هايي از قطعات سفالي به كار رفته در مزارع

 

 

شكل  11: نمونه هايي از قطعات سفالي به كار رفته در مزارع

 

 

شكل 12 : سيستم آبياري زيرسطحي سفالي اجراء شده براي باغ پسته تازه تأسيس در شهرستان فردوس

 

 



شكل 13 : سيستم آبياري زيرسطحي سفالي اجراء شده براي باغ پسته تازه تأسيس در شهرستان فردوس

 

 



شكل 14 : سيستم آبياري زيرسطحي سفالي اجراء شده براي باغ انار تازه تأسيس در شهرستان فردوس

 

 

 

شكل 15: سيستم آبياري زيرسطحي سفالي اجراء شده براي باغ انار تازه تأسيس در شهرستان فردوس

 

 

 




آبياري به روش زير سطحي با لوله هاي سفالي:
اين روش كه تركيبي از روش هاي كوزه اي و زيرسطحي است، مبتني بر استفاده از لوله هايي است كه به روش زير سطحي در عمق خاك كاشته مي شوند اما جنس آن ها به جاي لاستيك، سفال است و از ساز و كار اختلاف سطح براي هدايت آب در آن ها استفاده مي شود.
آب با فشار كمي كه از اختلاف سطح زمين و عمق كار گذاري لوله ها ناشي مي شود ، در لوله ها جريان مي يابد و به تدريج به خاك نشت مي كند. مكش خاك خشك به بيرون آمدن آب از لوله هاي سفالي كمك مي كند. با مرطوب شدن خاك اطراف لوله ها مكش و آب دهي به خاك كاهش مي يابد.
محاسن عمده روش آبياري زيرسطحي سفالي:
اين روش علاوه بر مزاياي روش آبياري ميكرو زيرسطحي داراي ويژگي هاي منحصر بفرد ديگري از جمله:
1-  بازدهي بسيار بالا در استفاده از آب
2 - ساده، ارزان و كم فشار بودن سيستم
3 -  فراوان بودن مواد اوليه جهت ساخت آن
4- عدم وابستگي به ارز جهت توليد سفال ها
5-  ساده بودن و بومي بودن تكنولوژي ساخت و بهره برداري
6-  توزيع رطوبت در نيم رخ خاك به علت تأثير پتانسيل ماتريك آب خاك بهتر انجام گرفته و متناسب با درجه خشكي خاك است.





نتيجه گيري:
به دليل خصوصيات منحصر بفرد سيستم آبياري زيرسطحي سفالي كه عبارتند از:
1-  اعمال آب در زيرسطح خاك
2-  حذف و يا كاهش تلفات نفوذ عمقي و تبخير از سطح خاك
3-  آبياري با تناوب بالا و عمق كم و...
نتايج ذيل قابل انتظار مي باشد:
علف هاي هرز رشد و توسعه چنداني پيدا نمي كند. 
كاهش رطوبت سطحي خاك از توسعه آفات و مخصوصاً بيماري ها جلوگيري مي كند. 
ساختمان خاك به علت عدم سله بستن تخريب نمي شود. 
ايجاد رطوبت در حد ظرفيت زراعي به طور مستعمر در اطراف ريشه موجب جلوگيري از بروز تنش رطوبتي مي گردد.
انرژي و توليدات گياهي به جاي مصرف براي مبارزه با تنش هاي محيطي،  صرف رشد و توليد مي شود. 
به دليل نبودن تبخير از سطح خاك و نفوذ آب اضافي به اعماق خاك در مصرف آب صرفه جويي قابل ملاحظه اي به عمل مي آيد.
به دليل ايجاد پياز رطوبتي مناسب و در حد نياز در اطراف ريشه و عدم توزيع رطوبت در كل سطح مزرعه يا باغ، باز هم صرفه جويي در ميزان آب مصرفي در واحد سطح مزرعه، به عمل آمده و نيز مسائل زيست محيطي بيشتر رعايت مي گردد.
به دليل مصرف كود تنها در منطقه پياز رطوبتي گياه، در ميزان مصرف كودهاي شيميايي صرفه جويي قابل ملاحظه اي به عمل مي آيد. كه علاوه بر ارزش اقتصادي، مسائل سوء زيست محيطي ناشي از كاربرد كودهاي شيميايي اتفاق نمي افتد.






درباره وبلاگ

به وبلاگ من خوش آمدید
آخرین مطالب
پيوندها

تبادل لینک هوشمند
برای تبادل لینک  ابتدا ما را با عنوان تپه دیورک شمس آباد و آدرس tdshamsabad.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.





نويسندگان



نام :
وب :
پیام :
2+2=:
(Refresh)

خبرنامه وب سایت:





آمار وب سایت:  

بازدید امروز : 24
بازدید دیروز : 0
بازدید هفته : 24
بازدید ماه : 37
بازدید کل : 28732
تعداد مطالب : 34
تعداد نظرات : 2
تعداد آنلاین : 1

<-PollName->

<-PollItems->


استخاره آنلاین با قرآن کریم

فال حافظ


                    
 
 

كد تقويم

کد نمایش آب و هوا کد نمایش آب و هوا